10. Μετόπη Κενταυρομαχίας

Εχοντας την έκθεση του ιστορικού αρχείου πίσω σας, μπορείτε να δείτε τα γύψινα αντίγραφα της Κενταυρομαχίας από τη Ζωφόρο του Ναού του Επικούριου Απόλλωνα.

Στην πλούσια συλλογή της Βιβλιοθήκης περιλαμβάνονται και αντίγραφα του συνόλου των Μετοπών της Κενταυρομαχίας και Αμαζονομαχίας απο τον περίφημο Ναό του Επικούριου Απόλλωνα. Μέσα βρισκόταν το ξύλινο άγαλμα του θεού Βασσίτα Απόλλωνα, η λέξη Βάσσαι σημαίνει φαράγγι. Ο Παυσανίας αναφέρει ότι όταν έπεσε λοιμός οι Φιγαλείς έφυγαν από την πόλη τους και πήγαν να προσευχηθούν στον καθαρό αέρα των βουνών και θεραπεύτηκαν. Πιστεύοντας ότι το ξύλινο άγαλμα τους θεράπευσε, κατασκεύασαν ναό στο όνομα του Απόλλωνα τον οποίο ονόμασαν Επικούριο, καθώς θεωρήθηκε πως προσέφερε επικουρία, δηλαδή βοήθεια, στο λοιμό με τη θεραπεία τους. Για το λόγο αυτό κάλεσαν τον Ικτίνο, τον αρχιτέκτονα του Παρθενώνα, ο οποίος ξεκίνησε τις εργασίες το 430 π.Χ. και τελείωσε το 410 π.Χ. Το αξιοσημείωτο είναι πως πρόκειται για τον πιο καλοδιατηρημένο ναό της αρχαίας εποχής που παρουσιάζει σημαντικές αρχιτεκτονικές ιδιαιτερότητες, όπως το γεγονός ότι έχει προσανατολισμό από βορρά προς νότο, και όχι από ανατολή προς σε δύση, αλλά και το ότι ο δημιουργός του Ικτίνος συνδύασε μοναδικά τους 3 αρχιτεκτονικούς ρυθμούς, τον δωρικό, ιωνικό και κορινθιακό. Τέλος αξίζει να σημειωθεί πως ο εν λόγω ναός συγκαταλέγεται ανάμεσα στα μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO.

Tip: Αριστερά από την πόρτα η οποία συνδέει τις αιθουσες Καλλιανιώτη και Νικολόπουλου, μπορείτε να δείτε μια πολύ μεγάλη ασπρόμαυρη φωτογραφία του Ναού. Βρίσκεται 14 χλμ από την Ανδρίτσαινα και είναι επισκέψιμος από τις 08:00 έως 20:00 (από 01/04 - 31/10 τιμή εισιτηρίου 6 ευρώ, από 01/11 - 31/03 τιμή εισιτηρίου 3 ευρώ)

Το συγκεκριμένο έκθεμα αποτελεί αντίγραφο μετόπης από την ζωφόρο με παραστάσεις Κενταυρομαχίας. Δυστυχώς, οι 23 πρωτότυπες πλάκες της ζωφόρου του ναού βρίσκονται σήμερα στο Βρετανικό Μουσείο καθώς, το 1810, ομάδα Άγγλων περιηγητών έπεισε τους ντόπιους να τη βοηθήσουν να απογυμνώσει το ναό του Επικούριου Απόλλωνα από τις μαρμάρινες πλάκες και τα γλυπτά της ζωφόρου και των αετωμάτων. Μάλιστα, σε χαρακτικό της εποχής φιλοτεχνημένο από τον Cockerelli αποτυπώθηκε η λεηλασία των γλυπτών της ζωφόρου. Τα γλυπτά τελικά αγοράστηκαν με εντολή του Άγγλου Πρίγκηπα Γεωργίου για να καταλήξουν στο Βρετανικό μουσείο κοντά στα γλυπτά του Παρθενώνα. Το 1963 το Βρετανικό μουσείο δώρισε στη Βιβλιοθήκη της Ανδρίτσαινας γύψινα εκμαγεία που απεικονίζουν την κενταυρομαχία και αμαζονομαχία. Οι μετόπες της Αμαζονομαχίας εκτίθενται στη σκάλα καθώς ανεβαίνετε από το ισόγειο στον 1ο όροφο.

Η ζωφόρος του ναού έχει φιλοτεχνηθεί από τον Αλκαμένη. Ο Αλκαμένης ήταν γλύπτης με καταγωγή από τη Λήμνο, έζησε τον 5ο π.Χ αι και ήταν μαθητής του Φειδία. Οι ικανότητες του ήταν αξιοθαύμαστες, όπως μαρτυρούν τα έργα του που κοσμούσαν μερικά από τα σημαντικότερα μνημεία. Γνωστά έργα του ήταν το χρυσελεφάντινο άγαλμα από το ιερό του Διονύσου, η Αφροδίτη εν Κήποις, η Πρόκνη και Ίτυς, καθώς και η ζωφόρος του ναού του Απόλλωνα στις Βάσσες. Η ζωφόρος του οποίου αποτελείτο από 23 μαρμάρινες πλάκες, 11 αφιερωμένες στη μάχη Κενταύρων και Λαπιθών και 12 στη μάχη Αμαζόνων και Αθηναίων.

Οι Κένταυροι ήταν βίαια, ανθρωπόμορφα όντα με κορμό ανθρώπου και σώμα αλόγου. Όταν κάποτε Ο Πειρίθους, βασιλιάς των Λαπιθών και ετεροθαλής αδερφός των Κενταύρων, κάλεσε τον Ευρυτίωνα, έναν από τους Κενταύρους, στο γάμο του με την Ιπποδάμεια, ο Ευρυτίωνας μέθυσε με συνέπεια να παρεκτραπεί και να επιχειρήσει να απάγει την όμορφη Ιπποδάμεια. Οι Λαπίθες εξοργίστηκαν με την ασέβεια που έδειξε ο καλεσμένος στον γάμο του βασιλιά τους. Του έκοψαν τα αυτιά και τη μύτη και τον διέταξαν να φύγει από το γλέντι. Όταν οι Κένταυροι πληροφορήθηκαν την πράξη των Λαπιθών, τους επιτέθηκαν. Αν και υπερίσχυαν σε δύναμη, δεν κατάφεραν να αντιμετωπίσουν τους Λαπίθες, οι οποίοι είχαν με το μέρος τους τον Θησέα, που ήταν καλεσμένος στον γάμο και αδελφικός φίλος του γαμπρού. Οι Λαπίθες κυνήγησαν και έδιωξαν όσους Κενταύρους επέζησαν μακριά από το Πήλιο.