5. Πλατεία Δημοκρατίας (ψηφιδωτό Αχελώου)

Ο Αχελώος είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος ποταμός της Ελλάδας. Πηγάζει στην Πίνδο και κυλάει νότια για 220 χιλιόμετρα προτού εκβάλλει στο Ιόνιο. Το ποτάμι έχει 200 φορές περισσότερο νερό τον χειμώνα απ' ότι το καλοκαίρι και μπορεί να προκαλέσει καταστροφικές πλημμύρες. Βοσκοί και ληστές κυριαρχούσαν παραδοσιακά στον άνω ρου του Αχελώου, ενώ χαμηλότερα ο ποταμός διασχίζει εύφορα εδάφη, χωρίς όμως να προσελκύσει αξιόλογους αστικούς πληθυσμούς. Οι βάλτοι κοντά στις εκβολές του αποτελούσαν τροχοπέδη στη μόνιμη εγκατάσταση, ενώ τα φερτά υλικά που κατέβαζε απέκοψαν με τα χρόνια το λιμάνι των Οινιάδων από τη θάλασσα, η οποία ήταν η μοναδική αξιόλογη αρχαία ελληνική πόλη που χτίστηκε στις όχθες του.

Ο Ηρακλής ερωτεύτηκε τη Δηιάνειρα, μία όμορφη πριγκίπισσα που απολάμβανε τις αρματοδρομίες και τις στρατιωτικές ασκήσεις. Εκείνος ήταν φημισμένος ήρωας, μπροστά του όμως εμφανίστηκε ο ποτάμιος θεός Αχελώος και τον προκάλεσε σε πάλη για το χέρι της Δηιάνειρας. Ο Αχελώος πήρε τη μορφή ενός θαλάσσιου ερπετού με κορμό και κεφάλι ανθρώπου. Είχε επίσης ένα κέρατο κι ένα αυτί βοδιού. Ο Ηρακλής άρπαξε τον Αχελώο από τον λαιμό με το αριστερό του χέρι, ενώ με το δεξί κρατούσε το κέρατο και προσπαθούσε να ρίξει τον θεό στο χώμα. Τελικά το κέρατο έσπασε και ο Ηρακλής κέρδισε την Δηιάνειρα. Ο Αχελώος τον παρακάλεσε να του επιστρέψει το σπασμένο κέρατο και σε ανταμοιβή του πρόσφερε το φημισμένο Κέρας της Αμάλθειας, το οποίο ο Ηρακλής δώρισε στους Αιτωλούς.

Πάνω από 5000 Αγρινιώτες συμμετείχαν στην αντίσταση κατά του ναζισμού και τα αντίποινα ήταν σκληρά. Τη Μεγάλη Παρασκευή του 1944 (14 Απριλίου) οι Γερμανοί εκτέλεσαν 120 ανθρώπους έξω από το νεκροταφείο της Αγίας Τριάδας. Στο κέντρο της πόλης, τη σημερινή πλατεία Δημοκρατίας όπου στέκεστε, κρέμασαν τρεις άνδρες από τους φανοστάτες που βρίσκονταν στις γωνίες της πλατείας. Τα σώματα έμειναν κρεμασμένα μέχρι το μεσημέρι του Μεγάλου Σαββάτου, υπό τον πένθιμο ήχο των καμπάνων της πόλης. Η εκτέλεση των τριών αγωνιστών ενέπνευσε το γλυπτό δίπλα από το ψηφιδωτό του Ηρακλή με τον Αχελώο. Το έργο αποτελείται από μία χάλκινη στήλη, στις τρεις όψεις της οποίας είναι σκαλισμένες οι μορφές των νεκρών, ενώ ολόγυρα στέκονται αντίγραφα των φανοστατών.